Poznaj maść arnikową, naturalny lek, który lekarze zalecają jako alternatywę dla antybiotyków i środków przeciwbólowych. Ceniony z racji swoich właściwości leczniczych, ten niedrogi produkt może wydawać się świetnym rozwiązaniem dla wielu powszechnych problemów zdrowotnych. Dowiedzmy się o korzyściach płynących z użytkowania tego preparatu oraz jakie efekty możemy oczekiwać po jego stosowaniu.
Arnika łąkowa (Arnica chamissonis) i arnika górska (Arnica montana) to rośliny astrowate, które od wieków były używane w celach leczniczych. Już w XII wieku, ich dobroczynne działanie opisywała Hildegarda z Bingen, benedyktynka i uzdrowicielka, a także doktor Kościoła katolickiego. Przez wieki z nich tworzono mazidła, olejki i kremy, a nawet leki homeopatyczne wprowadzone w ostatnim stuleciu.
Podstawowym składnikiem do produkcji maści arnikowej są kwiaty tych roślin. Szczególnie ceniona jest arnika górska, która jest pełna naukowo udowodnionych korzyści zdrowotnych. Kwiaty tych roślin są zbierane, następnie suszone, a potem przekształcane w ekstrakt zazwyczaj przy użyciu etanolu o stężeniu 60-70%. Do stworzenia maści, ekstrakt jest później łączony zazwyczaj z białą wazeliną. Istnieją jednak na całym świecie różne receptury, które wykorzystują inne neutralne tłuszcze, na przykład masło bambusowe.
Końcowy produkt jest wolny od zbędnych konserwantów i dodatków zapachowych. Charakteryzuje się gęstą konsystencją oraz wyraźnym kwiatowym aromatem. Jak dowodzą badania Europejskiej Agencji Leków opublikowane w 2013 roku, preparaty na bazie arniki są dostępne w dziesięciu krajach UE. Niemcy są liderem pod względem różnorodności receptur i częstości ich wykorzystania w podstawowej opiece zdrowotnej.
Badania nad aktywnymi składnikami arniki przeprowadzono w latach 50. i 60. XX wieku. Ustalono, że najistotniejszym jest helenalina – lakton seskwiterpenowy, który mimo swojej toksyczności posiada silne właściwości przeciwzapalne. Działa poprzez blokowanie kompleksu białkowego NF-κB, który odpowiada za reakcje organizmu na stres, wolne rodniki i promienie UV. Oprócz helenaliny, ekstrakt z kwiatów arniki zawiera także inne seskwiterpeny oraz flawonoidy o działaniu antyutleniającym i olejki eteryczne.
Pomimo że preparaty z arniki są często stosowane w homeopatii, obecnie zaleca się unikanie ich doustnego przyjmowania. Helenalina, choć posiada właściwości lecznicze, może szkodzić wątrobie i układowi limfatycznemu, stając się potencjalnym zagrożeniem dla zdrowia. Istnieją również doniesienia sugerujące, że spożycie arniki może prowadzić do poważnych zapaleń żołądka i jelit, a nawet krwawień z układu pokarmowego!
Jednakże maść arnikowa działa tylko na powierzchnię skóry, nie dostając się do krwiobiegu. Posiada właściwości przeciwzapalne, antybiotyczne, przeciwutleniające oraz immunomodulacyjne. Działa hamująco na proces powstawania obrzęków, zaczerwienienia i bólu, jednocześnie zmniejszając liczbę chorobotwórczych drobnoustrojów na skórze. Według badań, wspomaga gojenie i zapobiega uszkodzeniom spowodowanym stresem oksydacyjnym.