Właściwości i zastosowanie owsa: Zdrowotne korzyści płatków owsianych

Znane z wielu produktów spożywczych, takich jak płatki, otręby, kasze, ciastka, batony czy napoje, produkty owsiane zyskały ogromną popularność na polskim rynku. Nie tylko smakosze, ale i zwolennicy naturalnej pielęgnacji cenią owies za jego właściwości odżywcze oraz kosmetyczne. Badania naukowe dowodzą, że regularne spożywanie owsa to nie tylko sposób na zdrowe śniadanie, ale również klucz do zdrowego stylu życia.

Owies (Avena L.) to gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych, który grupuje w sobie 35 gatunków – większość z nich jest uprawna. Dziko rośnie on w basenie Morza Śródziemnego oraz Azji Środkowej. W Polsce natomiast można spotkać jedynie owsa głuchego. Najbardziej popularnym przedstawicielem tego gatunku jest Avena sativa L., inaczej zwany owsa zwyczajnym. Uprawia się go najczęściej w Europie, Ameryce Północnej i Azji Zachodniej, a w Polsce jest trzecim najpopularniejszym zbożem pod względem powierzchni uprawy. Jego łodygi kępkowe, otoczone długimi liśćmi, osiągają wysokość nawet 100 cm, a z ich wierzchołków wyrastają kwiaty z kłosami nie przekraczającymi 25 mm. Mimo niewielkich rozmiarów, owies ma ogromne znaczenie gospodarcze – służy zarówno do produkcji pasz, jak i pożywienia dla ludzi.

Historia uprawy owsa rozpoczęła się później niż w przypadku pszenicy czy jęczmienia. Pierwsze ślady jego upraw pochodzą z epoki brązu (1500-700 r.p.n.e.) i dotyczą głównie owsa szorstkiego (Avena strigosa). Najstarsze ziarna owsa głuchego (Avena fatua) na ziemiach polskich zostały odnalezione w Biskupinie i datowane są na 700 r.p.n.e. Niemniej jednak, prawdziwy rozkwit uprawy tego zboża nastał dopiero w VIII wieku. Warto przy tym podkreślić, że owies na początku był traktowany jako chwast.

Ograniczanie owsa do roli chwastu jest jednak niedoprecyzowaniem. Zarówno specjaliści medycyny naturalnej jak i dietetycy dostrzegają prozdrowotne właściwości tego zboża oraz bogatstwo składników odżywczych. Ziele, owoce oraz słoma owsa są wykorzystywane do przygotowywania naparów, które działają antydepresyjnie i oczyszczająco. Owies jest również bogaty w sole mineralne, saponiny i węglowodany. Aby skorzystać z pełni jego wartości odżywczych, zaleca się spożywanie całych ziaren tego zboża lub płatków owsianych. Owoc owsa zawiera na przykład związki sterolowe i saponiny steroidowe, a dobrej jakości ziarno dostarcza białka (126g/kg), tłuszczu (70g/kg) i węglowodanów (629g/kg), a także cennych witamin i minerałów. Ciekawym aspektem jest to, że owies zawiera trzy razy więcej tłuszczu niż inne zboża chlebowe, a ten tłuszcz składa się m.in. z kwasu linolowego, który działa przeciwmiażdżycowo.