Wpływ serotoniny na funkcje biologiczne i psychiczne człowieka oraz skutki jej niedoborów

Serotonina, podobnie jak endorfiny, często jest określana mianem hormonu szczęścia. Spełnia ona kluczowe role w funkcjonowaniu organizmu ludzkiego. Deficyt tego neuroprzekaźnika może prowadzić do licznego zestawu poważnych problemów zdrowotnych, zarówno o charakterze fizycznym, jak i psychicznym. Jak zatem zapewnić odpowiedni poziom serotoniny w naszym ciele?

Znana również jako hormon szczęścia, serotonina jest produktem rozpadu aminokwasu egzogennego tryptofanu, który zachodzi w podwzgórzu. Tryptofan to aminokwas, którego nie jesteśmy w stanie wyprodukować samodzielnie i musimy go dostarczać do organizmu za pomocą diety. Serotonina działa jako posłaniec między komórkami w mózgu, będąc zatem istotnym neuroprzekaźnikiem wytworzonym w centralnym układzie nerwowym, płytkach krwi i błonie śluzowej jelit.

Serotonina odgrywa kluczową rolę w wielu procesach biologicznych, takich jak zasypianie, poczucie dobrobytu, popęd seksualny czy apetyt. Reguluje kurczenie się mięśni gładkich przewodu pokarmowego i naczyń krwionośnych. Dodatkowo, ten hormon korzystnie wpływa na zapobieganie wrzodom żołądka i dwunastnicy. Odpowiednie stężenie serotoniny w organizmie sprzyja prawidłowej motoryce przewodu pokarmowego poprzez zwiększenie perystaltyki jelita cienkiego i zmniejszenie wydzielania kwasu solnego w żołądku. Serotonina jest także nieodzowna w procesie krzepnięcia krwi, regulacji ciśnienia krwi oraz normalizacji cyklu menstruacyjnego u kobiet. Brak tego hormonu często prowadzi do złego samopoczucia, drażliwości, a nawet bezsenności.

Warto zauważyć, że najwyższe stężenia serotoniny obserwuje się u noworodków. W okresie dojrzewania poziom ten spada, by następnie drastycznie wzrosnąć. W przypadku mężczyzn, poziom serotoniny jest średnio o 20-30% niższy niż u kobiet.

Niedobór serotoniny w organizmie wiąże się głównie z dysfunkcjami komórek nerwowych, które wpływają na funkcjonowanie całego organizmu. Główne przyczyny niskiego poziomu tego hormonu to niezdrowa dieta i brak aktywności fizycznej. Osoby, które cierpią na niedobór serotoniny, często doświadczają długotrwałego obniżenia nastroju. Takie osoby żyją w stanie chronicznego stresu, ciągłego smutku, są skłonne do nagłych ataków agresji, mają problemy z apetytem – brak apetytu lub nadmiernie się objadają, szczególnie słodyczami, które są potrzebne do produkcji serotoniny. Skutki długotrwałego niedoboru serotoniny obejmują poważne problemy zdrowotne, takie jak depresja, zaburzenia lękowe, obsesje, bezsenność, przewlekłe zmęczenie i zwiększoną wrażliwość na ból. Naukowcy sugerują również możliwy związek między niskim poziomem serotoniny a zespołem nagłej śmierci łóżeczkowej u niemowląt.