W ciągu ostatnich dziesięcioleci, w Polsce i na całym świecie, obserwuje się znaczący postęp w dziedzinie opieki położniczej. Dzięki temu, liczba urazów okołoporodowych znacząco spadła. Mimo to, zarówno poród naturalny, jak i cesarskie cięcie nie są wolne od potencjalnych powikłań, co stanowi powód do niepokoju dla wielu przyszłych mam. Jakie są najczęstsze uszkodzenia u niemowląt podczas porodu?
Definicja urazu okołoporodowego mówi o „upośledzeniu funkcji lub struktury ciała noworodka spowodowanym działaniem negatywnych czynników podczas narodzin”. Różne źródła wskazują, że częstość takich zdarzeń wynosi od 2 do 8 przypadków na 1000 żywych urodzeń – i jest niezależna od metody końca ciąży lub masy ciała dziecka przy urodzeniu.
Wśród czynników predysponujących do urazów okołoporodowych można wymienić: dużą masę ciała noworodka (powyżej 4,5 kg), makrosomię, przedłużający się poród, niewspółmierność porodową, brak opieki medycznej, położenie miednicowe płodu, zabiegowy poród, niedojrzałość u dzieci urodzonych przedwcześnie, a także brak współpracy rodzącej z położną.
Podczas porodu może dość do różnorodnych urazów o różnym nasileniu – od tych nieznacznych po te zagrażające życiu. Jednakże należy pamiętać, iż urazy okołoporodowe występują rzadko, wiele z nich nie jest zagrożeniem dla dziecka i często mogą pozostać nierozpoznane.
Najczęstszymi obrażeniami okołoporodowymi są uszkodzenia tkanek miękkich i skóry. Czasem podczas porodu naturalnego lub cesarskiego cięcia może dojść do otarcia naskórka lub przypadkowego nacięcia skóry dziecka – na przykład podczas nacinania macicy czy podczas wykonywania testów laboratoryjnych. Te urazy są zwykle niegroźne, ale zaleca się założenie jałowego opatrunku i stosowanie preparatów z antybiotykiem w celu zmniejszenia ryzyka zakażenia. Podobne drobne urazy mogą również wystąpić podczas narodzin z użyciem kleszczy lub próżnociągu.
Po porodzie naturalnym nie jest rzadkością obserwacja małych wybroczyn na skórze dziecka – są one wynikiem uszkodzenia drobnych naczyń kapilarnych przez ciśnienie generowane podczas parcia w macicy i kanale rodnym. Ciasne owinięcie pępowiną również predysponuje do wybroczyn i sinicy wybroczynowej. Zazwyczaj ten stan nie wymaga interwencji lekarskiej, jednak nasilone zmiany mogą być przyczyną bardziej poważnej żółtaczki.